Wycena POZ
Wycena POZ lekarzy
Wycena spółki lekarskiej, działającej w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), to złożony proces wymagający nie tylko wiedzy finansowej, ale i zrozumienia specyfiki rynku medycznego. Takie podmioty, jak Centrum Medyczne Lux-Med, Grupa Scanmed czy Przychodnia Nasze Zdrowie Sp. z o.o., działają często w formie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółek komandytowych, łącząc funkcje usługodawcy medycznego z efektywnym zarządzaniem komercyjnym. Wycena tego typu działalności musi uwzględniać m.in. liczbę aktywnych deklaracji POZ, kontrakt z NFZ, zatrudniony personel, koszty operacyjne oraz lokalizację przychodni. Równie ważne są czynniki niematerialne, jak renoma lekarzy, opinie pacjentów czy długoletnia obecność na rynku lokalnym. Z perspektywy inwestora lub biegłego sądowego, wartość spółki lekarskiej nie wynika wyłącznie z bilansu, ale też z przewidywalności przychodów i stabilności umów z funduszem. W niniejszym artykule przedstawimy kluczowe metody wyceny, najczęstsze błędy oraz specyficzne uwarunkowania sektora POZ.
Dlaczego tradycyjne metody wyceny nie wystarczają w przypadku POZ?
W przypadku spółek lekarskich prowadzących podstawową opiekę zdrowotną, stosowanie klasycznych metod wyceny – jak DCF (zdyskontowane przepływy pieniężne) czy metoda porównawcza – często okazuje się niewystarczające lub wręcz mylące. Dlaczego? Głównym powodem jest fakt, że działalność medyczna w ramach POZ funkcjonuje w modelu subwencyjno-kontraktowym, czyli w dużej mierze opartym o umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Oznacza to, że przychody są w znacznej części stałe i przewidywalne, lecz jednocześnie ograniczone decyzjami administracyjnymi i limitami finansowania.
Wycena POZ nie może więc opierać się wyłącznie na bieżącej lub historycznej rentowności. Kluczowe znaczenie mają takie czynniki, jak liczba złożonych deklaracji pacjentów, ich struktura wiekowa, lokalizacja placówki, konkurencja w okolicy czy relacje z NFZ. Wiele spółek medycznych nie generuje dużych zysków netto, co w klasycznym ujęciu obniżyłoby ich wartość. Tymczasem z punktu widzenia inwestora, stabilność przychodów z kontraktu POZ i niski poziom ryzyka działalności to silne argumenty za wysoką wyceną.
Problem pogłębia także fakt, że wiele przychodni nie prowadzi pełnej ewidencji przychodów z podziałem na źródła finansowania (np. POZ, AOS, komercyjne wizyty), co utrudnia dokładne oszacowanie wartości poszczególnych segmentów działalności. Trudność stanowi też rozdzielenie wartości firmy jako struktury organizacyjnej od wartości niematerialnych, jak reputacja lekarzy, baza lojalnych pacjentów, czy długotrwała obecność na rynku lokalnym.
Podsumowując, skuteczna wycena POZ wymaga podejścia hybrydowego, łączącego elementy metody dochodowej (opartej na cash flow), wartości księgowej oraz szacunków opartych na tzw. potencjale kontraktowym. Wartość takiej spółki to nie tylko wynik arkusza kalkulacyjnego, ale też umiejętność rozumienia realiów funkcjonowania ochrony zdrowia w Polsce.
Co wpływa na wartość przychodni lekarskiej?
Wartość rynkowa spółki prowadzącej przychodnię POZ nie zależy wyłącznie od wyników finansowych. Kluczową rolę odgrywa tu szereg czynników niematerialnych i operacyjnych, które często decydują o atrakcyjności takiego podmiotu w oczach inwestorów, funduszy czy innych placówek planujących przejęcie.
Na pierwszym miejscu znajduje się liczba pacjentów objętych deklaracją POZ – to właśnie ona determinuje miesięczny przychód z NFZ. Istotna jest także struktura wiekowa pacjentów – osoby starsze generują wyższe ryczałty, co zwiększa wartość kontraktu. Kolejnym aspektem jest stabilność kadry medycznej – spółki z długoletnim zespołem lekarzy, bez częstych rotacji, mają wyższą wartość ze względu na przewidywalność świadczeń i lojalność pacjentów.
Duże znaczenie mają również lokalizacja placówki, warunki lokalowe (np. dostępność wind, parkingu, przystosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych) oraz obecność sprzętu diagnostycznego. Przychodnia w centrum dużego miasta może mieć wyższą wartość niż lepiej wyposażona, ale peryferyjna placówka – wszystko zależy od otoczenia rynkowego i dostępności konkurencji.
Czynnikiem wpływającym na wycenę są także dodatkowe zakresy działalności – np. świadczenia w ramach AOS (ambulatoryjnej opieki specjalistycznej), medycyny pracy czy usług komercyjnych. Możliwość ich kontynuacji po sprzedaży (w tym dostępność specjalistów i warunki lokalowe) to istotna część oceny potencjału rozwojowego spółki.
Nie można również pominąć reputacji przychodni, opinii pacjentów, wyników kontroli zewnętrznych (np. z NFZ lub Sanepidu), a także formalnego porządku w dokumentacji medycznej. Dla wielu nabywców ważne jest również to, czy przychodnia posiada wdrożony system zarządzania jakością lub elektroniczną dokumentację medyczną (EDM).
W skrócie – wycena spółki lekarskiej wymaga holistycznego podejścia. To nie tylko pieniądze, ale także ludzie, procesy, otoczenie i renoma. W kolejnym akapicie przedstawimy konkretne metody oraz przykłady wycen wykonanych w ostatnich latach, które ilustrują, jak różnorodne są wyceny POZ – nawet w przypadku przychodni o podobnym profilu działalności.